Ngày 27/9/2019, tại Hà Nội đã diễn ra tọa đàm “Tác nghiệp báo chí với luật Tiếp cận thông tin” do Viện nghiên cứu Truyền thông phát triển (RED) và CARE International tại Việt Nam tổ chức. Đây là sự kiện đánh dấu “Ngày quyền biết” của các tổ chức CARE International tại Việt Nam, Oxfam tại Việt Nam và cũng là hoạt động bên lề của Giải báo chí với Phát triển bền vững (JSD) 2019 do RED tổ chức chức.

Có hơn 30 nhà báo từ các cơ quan báo chí trung ương và địa phương trên toàn quốc tham gia tọa đàm này. Tọa đàm được tổ chức nhằm tìm hiểu báo chí sử dụng luật Tiếp cận thông tin (TCTT) như thế nào trong tác nghiệp và lý giải những băn khoăn của giới báo chí về luật Tiếp cận thông tin. Buổi tọa đàm đã diễn ra sôi nổi quanh việc làm sao để tiếp cận được thông tin khi cơ quan chức năng “né”, không muốn trả lời và thế nào là thông tin có có hại, không được cung cấp cho nhà báo, cho người dân. Có hơn 20 lượt chia sẻ về các vấn đề quanh việc tiếp cận thông tin của các nhà báo tại tọa đàm này và các chia sẻ đều gặp nhau ở một điểm, đó là dù có luật TCTT, luật Báo chí nhưng các nhà báo muốn lấy được tin thì phải vận dụng cách riêng của mình. Bởi hiện nay, Việt Nam chưa có cơ quan nào quyết định thế nào là thông tin gây hại. Theo các chuyên gia thì trong trường hợp này, nhà báo cần vận dụng luật Tố cáo và nhiều luật khác để tiếp cận được thông tin mình muốn. Tuy nhiên, các nhà báo cho rằng mục đích của họ khi tiếp cận cơ quan chức năng là để lấy thông tin, nếu mang luật ra mà “đấu” với các cơ quan này thì sẽ chỉ nhận được các văn bản không dùng được và khi tin đã “nguội”. Bởi vậy, làm sao lấy được thông tin gắn nhãn “gây hại” thì nhà báo chỉ còn cách tiếp cận riêng của mình.

Cuối buổi toạ đàm, các nhà báo và chuyên gia thấy rằng cần phải thảo luận, chia sẻ xung quanh chủ đề Báo chí sử dụng luật TCTT để tác nghiệp, qua đó thúc đẩy nhận thức về luật TCTT trong giới báo chí và thực thi luật TCTT.

Theo ông Nguyễn Chí Dũng, Chủ tịch Hội đồng khoa học của RED, nguyên TBT tạp chí Lập pháp thì bên cạnh luật TCTT, các nhà báo cần vận dụng một loạt các luật khác như luật Tố cáo… để tiếp cận được thông tin.

Toạ đàm tiếp theo sẽ được tổ chức vào ngày 14/10/2019 tại Hà Nội. Toạ đàm tới này sẽ đi sâu vào việc chia sẻ những khó khăn, vấn đề của báo chí khi sử dụng luật TCTT, kinh nghiệm giải quyet những vụ việc này. Bên cạnh đó, toạ đàm này cũng khẳng định quyền TCTT của tất cả các bên - trong đó có quyền của giới báo chí và luật TCTT cũng là công cụ của báo chí để TCTT. Các chuyên gia sẽ phân tích những những điểm mạnh, yếu của Luật TCTT Việt Nam liên quan đến vấn đề thực thi và đưa ra một số lời khuyên dành cho báo chí...